Dönüşüm

Hürriyet gazetesi 1966'da Altın Mikrofon yarışmasıyla başarılı olunca, bir yıl sonra Milliyet benzer bir yarışmayı liselere odaklanarak Liselerarası Müzik Yarışması; adıyla düzenledi. Sözkonusu yarışmada 1969 yılında icra ve beste dalında Alman Lisesi ikinci oldu. 1970 yılında yarışmaya yeniden katılan lise ekibi beste dalında Halit Kakınç'ın “Gevheri” adlı bestesi ile birincilik kazandı.

Zeki Baktır (vokal), Halit Kakınç (vokal), Atilla Hünal (solo gitar), Muhtar Turan (vokal ve keman), Hüsnü Erim (bas) ve Melih Kibar'ın (org) yer aldığı bu gruptan; Halit Kakınç ve Muhtar Turan, saz, gitar ve banjo gibi enstrümanlar ile Dönüşüm adı altında "Kiziroğlu Mustafa Bey” ve “Havada Bulut Yok" adlı iki türküyü plak yaptılar.

1970 yılının Ağustos'unda çıkan bu plağı aynı yılın Aralık ayında çıkan "Seyid Osman Destanı - Oy Beni Beni" plağı izledi. Ancak bu plak bir ikinci 45'likten çok bir grubun ikinci aşamasını temsil ediyordu. Bu kez gruba Oruç Güvenç ve Alman Lisesi kadrosunda da yer alan Atilla Hünal da katkıda bulunuyordu. Hünal perküsyon ve gitarıyla katılırken, Oruç Güvenç de ıklığ, rebab, gubuz, ney gibi enstrümanlarla gruba katkıda bulunuyordu. Seyid Osman Destanı, grubun öncüllük anlamında Erol Büyükburç'u aratmadığını gösterecek bir şekilde tamamen kazakça icra edilmişti. Öyle ki şarkı sözlerini yayınlayan Ses dergisi şarkının Türkiye Türkçesi çevirisini de beraberinde vermişti.

1971'in hemen başında Urfalı Babi'nin ilk batı müziği plağı “Canan - Genç Osman”da şarkıcıya eşlik ederek hızlı bir giriş yaptılar. 1971’in Mart ayında ise Halit ve Muhtar ikilisi obua ve yaylı sazları da yanlarına alarak Alman Lisesinin çok seslilik idealini yansıtan "Kızılırmak - Oy Beni Beni" adlı plaklarını yayınladılar. 1971 ortalarında ise Üç Hürel'den Onur ve Haldun Hürel ile Önder Bali'nin katkıda bulunduğu "Sevsem Öldürürler - Kıbrısım" plaklarını kaydettiler. Dönüşüm'ün ilk elektrifiye plağının sahnede de uygulanabilirliğini sağlamak ve kısırdöngüye giren folk müziğine yeni bir soluk getirmek isteyen Halit Hakınç, yol arkadaşları Muhtar Turan ve Atilla Hünal'ın gruptan ayrılması üzerine Ekim ayında basta Vecdi Ören ve davulda Deniz Dündar'ı gruba dahil etti. "Kıbrısım" plağı ile ilk kez "pop folk rock" türüne adım atan grubun kadrosu Kasım 1971 itibarı ile Deniz Dündar (davul), Vecdi Ören (bas), Halit Kakınç (gitar, vokal), Oruç Güvenç (Türk sazları), Can Okan (org) şeklinde idi. Dönemin baskın sound’u kuru kuruya folktan kurtulmak için rebab ve tarın bile elektrifiye olacağının manifestosunu veren yepyeni bir Dönüşüm vardı artık.

Barış Manço'nun Nisan 1972'de askere gideceği kesinleşince Kurtalan Ekspres'in önemli müzisyenlerinden Ohannes Kemer, Barış Manço'nun annesi Rikkat Uyanık Hanım'dan izin alarak Dönüşüm grubuna katıldı. Yukarıda sayılan isimler ve Ohannes Kemer'li kadro, "Osman Pehlivan (1 yıl sonra "Barış Manço Lambaya Püf De" şeklinde plak yapacaktır.) - Yar Hasreti" adlı 45'lik plağı yaptı. Eylül ayında ise Doğan Canku ile anlaşmazlığa düşen Esin Afşar, Dönüşüm grubu ile Rusya turnesine çıkmak için anlaştı.

1972 yılında Altın Mikrofon yarışması yeniden düzenlendi ve yarışmayı Edip Akbayram kazandı. 1973'e girerken Edip Akbayram iki plak (aslında dört) sahibi ve Altın Mikrofon galibi umut veren bir şarkıcıydı. En büyük handikapı ise bir grubunun olmayışı idi. Bu nedenle Mart ayında ödül aldığı Hey Oskarları gecesinde bile Yurdaer Doğulu eşliğinde sahne almak zorunda kaldı. Nisan ayında Dönüşüm grubunun Sayan ile sözleşme imzalaması üzerine, bu deneysel grubumuz Akbayram'ın 2. Sayan plağında eşlik orkestrası oldu. Dönüşüm eşliğinde Akbayram, "Deniz Üstü Köpürür - Dumanlı Dumanlı Bizim Eller" plağını yaptı. Özellikle, “Deniz Üstü Köpürür” ile Akbayram gelecekteki sound'unun ne olacağı konusunda ciddi fikirler veriyordu.

Sayan Plak ile sözleşme imzalayan Dönüşüm grubunun bu şirketten çıkan ilk plağı Nisan ayında yayınlanan "Hey Dost - Hekimoğlu" (Sayan 302) oldu. Bir Bektaşi ilahisi olan “Hey Dost” ile topluluk, batı müziği topluluğundan ziyade Türk müziği içerisinde alternatif anlatım yollarını deneyen özgün bir yapı sergiledi. Türk Müziği kulvarında Nida Eskin ve Oruç Güvenç'in yer aldığı grupta gitarda Halit Kakınç ve Kemal Sünnetçioğlu, basta Vecdi Ören, orgda Aykut Şener ve davulda Orhan Topçuoğlu yer alıyordu.

“Hey Dost” adlı bu nefes 1974 yılında Aykut Şener'in piyano çaldığı Alman Lisesi Korosu tarafından seslendirilecekti. Bu koronun solisti ise Leyla Tekül'dü. 1995 yılında bu şarkının "Derman arardım derdime..." şeklindeki sözleri Mazhar Fuat Özkan'ın MVAB albümünde “Allah Allah” adlı bir rock ilahi kapsamında kullanılacaktı.

Topluluk, Haziran ayında daha önce Esin Afşar ile Rusya turnesine çıkması hasebiyle Kültür Bakanlığı’nca bu kez İnci Çayırlı ile birlikte Balkan Turnesine gönderildiler.

Halit Kakınç ve Dönüşüm, 1974 yılının Şubat ayında uzunca bir aradan sonra ilk 45'liğini yayınladı. "Bana Bir Mutluluk Ver - Estergon Kalesi (Yine Barış Manço'dan önce)" plağı, grubun polifoniye daha fazla yer verdiğinin ve etno caz deneylerine açık olduğunun vesikası gibidir. Herşeyin eski kadroya göre daha elektrifiye olduğu da su götürmez bir gerçektir.

Halit Kakınç & Dönüşüm, bu plaktan sonra Haziran ayında "Yalnız Adam Türküsü" adlı plak için stüdyoya girecekti. Bu şarkının kaydı büyük ihitimalle gerçekleşti, ancak sözkonusu kayıtlar grubun Sayan'dan ayrılması üzerine hiç yayınlanmadı. Temmuz ayında grup 15 günlük bir Romanya programı için Köstence Mamaya tesislerinde sahne aldı. 15 Ağustos'ta ise Halit Kakınç evlendi.

1973'den beri her yıl bir plak ve bolca turne anlayışını ilke edinen Halit Kakınç ve Dönüşüm'ün 1975 yılındaki kadrosu şu şekildeydi: Orhan Topçuoğlu (davul), Ümit İriş (org, moog), Aykut Oler (gitar), Kudret Zeytinoğlu (bas) ve Halit Kakınç (12 telli gitar, solist). Dönüşüm, yeni kadrosuyla tamamen batı tınılı bir 45'lik kaydetti. Mayıs ayında Hat Plak’tan çıkan plak, "Taekwondo - Güle Oynaya" adını taşıyordu. İlk yüzü Halit Kakınç'ın ikinci yüzü ise Melih Kibar'ın bestesini içeren bu plakla, folk dönemi tamamen geride bırakılıp Moog ağırlıklı bir tını benimseniyordu.

Bu plağın akabinde eski şirketleri Deyiş Plak, bir yüzü Muhtar Turan'ın bir yüzü Halit Kakınç'ın olmak üzere bir 45'lik yayınladı. Kakınç'ın muhtemelen deneme mahiyetinde yaptığı “Mevlana 75”, bir Bach bestesi üzerine yapılmış James Lastvari bir playback üzerine söylenmiş bir şarkıydı. Plağın diğer yüzünde ise Muhtar Turan'ın 1975 kaydı olmadığı her halinden belli olan folk türündeki "Kimeno" adlı çalışması yeralıyordu.

1975 Ekim'inde Fatoş Balkır ile birlikte ikinci kez Balkan Turnesine çıkan Dönüşüm, Bükreş, Galatz, Braila, Kontanza, Mangalia, Eforia ve Çernavado şehirlerinde konser verdi. Turne dönüşünde ise Halit Kakınç akademik kariyerini ön plana çıkararak Dönüşüm'ü tarihe gömdü. Müzikden tamamen kopan Kakınç kurucuları arasında yer aldığı Bilgi Üniversitesi'nin icra komitesi üyesidir. Bir ara Star gazatesinde yazan Kakınç "Sultangaliyev ve Milli Komünizm" ve "Destansı Kuramcı Sultangaliyev" isimli iki kitap yazdı.